Misschien heb je wel eens gehoord van het ‘microbioom’? Klok en klepel? Als je er iets meer over weet kan het je helpen om je lekkerder in je vel te voelen. Vitaliteit, gezond zijn en genoeg energie hebben, heeft alles te maken met een goede stofwisseling en spijsvertering. Daar hoef je geen dieet voor te volgen, maar je kunt wel je lichaam op een gezonde manier ondersteunen. Gezond van lijf en geest, zoals dat heet.
Zoals je misschien al weet zie ik het lichaam als een fijn afgestemd fabriekje, waarin heel veel processen heel nauwkeurig op elkaar zijn afgestemd. En jij kunt je lichaam ondersteunen. Zonder al te veel moeite te doen of iets tekort te komen. Sterker nog, je gaat je er juist lekkerder door voelen en wie wil dat nou niet?
Je bent wat je eet
Je spijsvertering zou lang niet zo goed werken als we niet geholpen werden door miljarden bacteriën die als een stille kracht helpen ons voedsel te verteren. ‘Je bent wat je eet’ is eigenlijk ‘je bent wat je darmen eten’. En niet alleen wat je eet, maar ook wat je opneemt, verdraagt, verteert en uitscheidt.
Hoe kun je je lichaam hierbij ondersteunen? Als je stap voor stap de hoeveelheid vezels uit veel verschillende bronnen verhoogt, dan verandert de samenstelling van je darmmicrobiota (dikke-darm-bacteriën) en bouw je aan een sterker immuunsysteem. Niet alleen de vertering van voedsel, maar ook hersenactiviteit en vitamine-opname wordt hierdoor beïnvloed.
Microbioom als ecosysteem
Het microbioom bestaat uit miljarden en miljarden bacteriën (en virussen, parasieten en schimmels). Evenwicht en diversiteit zijn belangrijk; het microbioom is een heel eigen ecosysteem. “In je darm leven groepen bacteriën die elkaar voeden en het fijn vinden in elkaars omgeving te zijn. Juist als een enkele soort de overhand krijgt lijkt de boel in de war te raken’ aldus onderzoeker Wouter Jonge, hoogleraar Neurogastroentologie. De exacte samenstelling van ieders microbioom is zo uniek als een vingerafdruk.
Waar worden je darmen blij van?
Je darmmicrobiota past zich razendsnel aan, aan wat jij eet. Vezels vind je alleen in plantaardige bronnen, zoals bijvoorbeeld (volkoren) brood, groenten, fruit, granen, noten, zaden en peulvruchten. (Shiitake paddestoelen, quinoa met spinazie, kikkererwten, tomatensoep, chiazaad pudding met blauwe bessen zijn allemaal voorbeelden van heerlijke producten waar je darmen dol op zijn). Gefermenteerd voedsel (kimchi, kombucha, zuurkool, miso, kefir) bevat gezonde bacterieën (probiotische culturen) die het evenwicht in je darmflora kunnen herstellen. Dit kan helpen om je darmflora te bevolken met gezondheidsbevorderende bacterieën, zodat je darmen goed hun werk kunnen doen. Het zal je niet verbazen dat het eten van veel suikers en suikerhoudende producten ook je darmhuishouding kan verstoren. Let daarom ook op bij bepaalde drankjes die naast de ‘gezonde’ bacteriën ook veel suiker of suikervervangers bevatten.
Het microbioom en je brein
Er komt ook steeds meer bewijs dat onze darmflora grote invloed heeft op onze geestelijke gezondheid. De samenwerking tussen darmen en bacteriën is ontzettend nauw, weet Wouter Jonge, Hoogleraar Neurogastroenterologie. Hij onderzoekt bij het Amsterdam UMC het zenuwstelsel van maag en darmen. De zenuwen en de bacteriën in de darmwand liggen letterlijk heel dicht bij elkaar. “Het microbioom helpt niet alleen bij de verwerking van voedsel, maar zet het ook om in stoffen die wij gebruiken als hormoon of neurotransmitters” aldus de Jonge. Zoals bijvoorbeeld serotonine, een belangrijke neurotransmitter die wordt gekoppeld aan de stemming, de werking van het geheugen en het zelfvertrouwen. Op dit moment wordt onderzoek gedaan naar de kwaliteit van je darmflora en het verband met ziekten als Parkinson, Alzheimer, depressies maar ook obesitas en diabetes type 2. En er wordt veel odnerzoek gedaan naar bacteriën die ons maagdarmstelsel verbeteren. Ik ben benieuwd wat daar uitkomt, maar de resultaten laten nog wel even op zich wachten.
Wat kun je zelf doen?
Tot die tijd kun je gerust aan de slag met het blij maken van je darmmcirobiota door het eten van voldoende voedingsvezels en gefermenteerde producten. Eet wanneer mogelijk zoveel mogelijk puur en onbewerkt voedsel. Vermijd bewerkte producten, vanwege de kunstmatige toevoegingen en chemicaliën die je darmhuishouding kunnen verstoren. En maak af en toe een ommetje, ook beweging is heel goed voor je spijsvertering en stofwisseling. Maar dat wist je vast al.
Gebruikte bronnen:
Gezond van Kop tot Teen, 2020 p. 77
Tijdschrift voor Leefstijlgeneeskunde, De invloed van je darmmicriobiota op je immuunssyteem’, p. 29-31
Quest ‘Buikgevoel’, 04/21 p. 21-25
